Bakan Çavuşoğlu, Meksika Dışişleri Bakanı Marcelo Ebrard ile bakanlıkta bir ortaya geldi. Bakan Çavuşoğlu ile Ebrard görüşmenin akabinde ortak basın toplantısı düzenledi. Bakan Çavuşoğlu, görüşmeye ilişkin, “İkili bağlarımız stratejik iştirak seviyesinde. Bağlantılarımızın her alanda daima gelişmesinden mutluyuz. Münasebetlerimizde önemli bir potansiyel var, bundan istifade etmek gerekiyor. 5 milyar dolarlık bir maksadımız var, bu gayeye ulaşmak, için biraz çaba sarf etmemiz lazım. Ticaretin önündeki manileri de kaldırmak lazım. Meksika Hür Ticaret Mutabakatı müzakerelerini sürdürüyorduk. Hür Ticaret Muahedesinin müzakerelerini tekrar canlandırma konusunda hemfikir kaldık. Türk dizilerinin Meksika’da çok tanınan hale gelmesiyle Türkiye’ye de, Türk lisanına de ilgi artıyor. Türkiye burslarından daha fazla Meksikalı öğrencinin faydalanmasını istek ediyoruz. Başta FETÖ olmak üzere terörle çabanın ehemmiyetine de vurgu yaptım. Meksika, BM Güvenlik Konseyi’nin süreksiz üyelerinden biri. İçinden geçtiğimiz kritik süreçte Meksika üzere değerli bir ülkenin BM Güvenlik Kurulu’nda olması önemli” tabirlerini kullandı.
‘ANLAŞMAYA HERKESİN UYMASI GEREKİYOR’
Ortak açıklanın akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Çavuşoğlu tahıl koridorunun 120 gün daha işleyecek olmasına dair, “Sayın Cumhurbaşkanımızın da açıkladığı üzere mühlet 120 gün uzatıldı. Rusya kısa bir müddet bu iş birliğini askıya aldığını duyurmuştu. Rusya tekrar iş birliğine döndüğünü açıkladı. Bu tahıl muahedesinin uzatılması epeydir gündemimizde. Burada bilhassa Rusya’nın tahıl ve gübre ihracatının önündeki manilerin kaldırılması da masadaydı. Bu aslında İstanbul’da varılan mutabakatın bir kesimi. Her ne kadar eserler yaptırım listesinde olmasa da eserlerin ihracatının gerçekleşmesi için taşınması lazım, ödemelerin yapılması lazım. Tüm bu bahisler yaptırım kapsamında olduğu için bilhassa gübre konusunda bir ilerleme sağlanamadı. Biz bu süreçte BM ile temaslarımızı ağır bir formda sürdürdük. ABD ile başka taraftan Avrupalı müttefiklerimiz ile ağır formda süreci yürüttük. Bilhassa Rus amonyağının Odesa’dan ve de kimi Avrupa ülkelerinden ihracatı konusunda ağır temas yürütmemiz gerekiyordu. Sizinle kimi temaslarımızı paylaşıyoruz. O temaslarımızın sebepleri de buydu. Bu mevzularda değerli adımlar atıldı. Rusya da tatmin oldu; lakin pürüzlerin büsbütün kalkmadığını söylemek lazım. Bunu söyleyince kimileri ‘Rusya’yı mı savunuyorsunuz’ diyor. Hayır, Rusya’yı savunmuyoruz, sonuçta bu bir mutabakat. Ukrayna tahılının meselesiz formda gereksinim sahibi ülkelere gidebilmesi için Rusya’nın taleplerinin de mutabakatta olduğu üzere karşılanması gerektiğini söylüyoruz. Muahedeye herkesin uyması gerekiyor. Umarım 4 ay sonra tekrar uzatılır. Bu adımlar aslında itimat arttırıcı adımlardır. İnşallah bir daha uzatılmasına gerek kalmaz, ateşkes olur. Her şeyden evvel Polonyalı dostlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz. Birinci incelemelere nazaran bir kaza yaşandığı anlaşılıyor. Sonuçta devam eden bir savaşın yansıması, kaza da olsa. Bir an evvel savaşın sonlandırılması her bakımdan önemli” diye konuştu.
‘AB’NİN NE HAKKI VAR Kİ TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATINA MÜDAHALE ETSİN’
Bakan Çavuşoğlu, KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’nda gözlemci üyeliğinin AB ve ABD tarafından eleştirilmesine ait, “KKTC’nin bir yere gözlemci üye olabilmesi için diğerinden icazet alacak değiliz. Reaksiyon gösteren AB’ye karşılığımız şudur; evvel dürüst olun, 2004 yılında Annan Planı’nı Rum tarafı reddettikten sonra Kıbrıs Türkleri üzerindeki kısıtlamaları kaldıracaklarına dair karar aldılar, bunu uygulayın. Karar aldı; ancak uygulamadı, 18 yıl evvel. Evvel kelamında dursunlar, dürüst olsunlar. AB’nin ne hakkı var ki Türk Devletleri Teşkilatı’na müdahale etsin. ABD’ye de bildirimiz şu; hem Türkiye-Yunanistan ilgilerinde hem de Kıbrıs konusunda dengeyi bozdunuz, kantarınızın ayarı bozuldu. İstikrarlı olun ve memleketler arası hukuktan bahsediyorsanız Yunanistan ve Rum bölümünün ihlallerine bakın. Ayrıyeten biz ABD’den de icazet alacak değiliz. Türk yüzyılı, Türk baharı başladı. KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatına üye olması, bu manada bir filizin daha yükseldiğini söyleyebiliriz. Bilhassa AB’nin, Türk Devletleri Teşkilatı üyelerine baskı yaptığını, hatta tehdit ettiğini de gördük. Lakin şunu unutmasınlar artık ABD yahut AB kim olursa olsun, bu tıp tehditlere boyun eğmeyen bir Türk dünyası var. Türk dünyasının birliği bölgenin istikrarı bakımından, barış bakımından önemli. Gelin iş birliği yapalım, tehdidi bırakın, kabadayılığı bir kenarı bırakın, bunlar artık Türk dünyasında sökmüyor. Tehditleriniz de işe yaramadı, gereken adımlar atıldı, bu bir başlangıç. Adım adım dahası da gelecek” tabirlerini kullandı.
TAHIL KORİDORUNDA ‘KIRMIZI HAT’ DİPLOMASİSİ
Tahıl koridorunun açık kalmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yürüttüğü ‘lider diplomasisi’nin yanı sıra yine Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın mevkidaşlarıyla yakın teması ve kırmızı hattın yeniden aktive edilmesinin tesirli olduğu belirtildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres başkanlığında, 22 Temmuz’da imzalanan Karadeniz Tahıl Teşebbüsü dokümanının geçerliliğinin 120 gün daha uzatıldığı açıklandı. 22 Temmuz’da dokümanın imzalanmasının akabinde İstanbul’da Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM yetkililerinin misyon aldığı Müşterek Uyum Merkezi kurulup, Ukrayna limanlarında bekleyen tahılın sevkiyatı için ‘tahıl koridoru’ oluşturuldu. 29 Ekim’de Sivastopol’da gerçekleşen akın sonrası Rusya Federasyonu tarafından tahıl inisiyatifi askıya alınırken, Türkiye’nin ağır eforları sonucu kriz aşıldı; Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Kasım’da yaptığı açıklama ile tahıl koridorunun yine açıldığını duyurdu. G20 Başkanlar Doruğu’nun sonuç bildirgesinde de Türkiye’nin aracılık ettiği muahededen duyulan memnuniyet tabir edildi.
Anlaşmanın geçerliliğinin dolmasına 2 gün kala Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptığı açıklamada, anlaşmanın 120 gün mühletle uzatılmasına karar verildiğini kamuoyuna duyurdu.
‘KIRMIZI HAT’ DEVREDE
Uzatma kararının altında Türkiye’nin yürüttüğü ağır diplomasi trafiğinin tesirli olduğu belirtildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, mevzuya ilişkin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. ‘Lider diplomasisi’ yürüten Erdoğan’ın talimatları doğrultusunda, Milli Savunma Bakanı Akar da tahıl koridorunun açık kalmasına yönelik ağır çalışmalar yaptı. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna Savunma Bakanı Aleksi Reznikov ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov ile yakın temas içinde olan Akar, görüşmelerinde tahıl teşebbüsünün tüm taraflar için faydalı olduğunu, bunun bozulmasının tüm taraflar için ıstırap oluşturacağını vurguladı. Tahıl krizinin tahliline yönelik çalışmalar kapsamında mayıs ayında hayata geçirilen ‘kırmızı hat’ diplomasisi de bu süreçte Bakan Akar’ın talimatı üzerine tekrar aktive edildi. Milli Savunma Bakanlığı yetkilileri, anlaşmanın uzatılmasına yönelik Ukrayna ve Rusya askeri yetkilileri ile bu sınır üzerinden ağır görüşmeler yaptı.
KALENDER KASRI’NDA GÖRÜŞME
Telefon diplomasisi ve ağır görüşmelerin akabinde Türkiye, Ukrayna, Rusya ve BM temsilcileri, dün bir ortaya geldi. Heyetlerin görüşeceği yer, tahıl koridorunun temellerinin atıldığı Kalender Kasrı olarak belirlendi. Askeri heyetler, Ulusal Savunma Bakanlığı’nın koordinatörlüğünde dün Kalender Kasrı’nda bir ortaya geldi. Olumlu ve yapan havada geçen görüşmelerin akabinde Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün “Geride bıraktığımız 4 aylık devirde 500’e yakın gemi ile 11 milyon tondan fazla tahıl ve besin unsurunun gereksinim sahiplerine ulaştırılması ile bu mutabakatın dünyanın besin temini ve güvenliği için ne kadar değerli ve yararlı olduğu açıkça görülmüştür. Muahedenin uzatılması iradesini ortaya koyan BM’ye, Genel Sekreter Sayın Guterres’e, Rusya Devlet Lideri Sayın Putin’e ve Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenskiy’e şükranlarımı sunuyor, emeği geçen herkesi tebrik ediyorum. Güzel, uğurlu olsun” açıklamasıyla tahıl koridorunun açık kalacağını duyurdu.