Birleşmiş Milletler’in (BM) 2011 yılında kız çocuklarının cinsiyetlerinden ötürü maruz kaldıkları eşitsizliklere dikkat çekmek için her yıl 11 Ekim, Dünya Kız Çocukları Günü olarak ilan edildi. Bugün her ne kadar eşitsizliklere dikkat çekilmek için kutlanıyor olsa da kız çocuklarının maruz kaldığı problemler çözülemiyor.
Millî Eğitim Bakanlığı’nın 2021-2022 örgün eğitim istatistiklerine nazaran liseye kadar olan kademelerde toplam 17 milyon 270 bin öğrenci eğitim görüyor. Bu öğrencilerin 8 milyon 953 bini erkek, 8 milyon 317 bini ise kız.
Öte yandan kız çocuklarının sayısı erkeklere nazaran ilkokulda 160 bin, ortaokulda 101 bin, lisede de 374 bin daha az. Yeniden MEB’in okullaşma bilgilerine nazaran, toplamda 866 bin kız çocuğu okuldan uzakta. Açıköğretimde okuyan kız çocuğu sayısı ise 636 bin 270.
TEMEL HAKLARDAN YOKSUNLAR
Çocuk yaşta evliliklerin de birinci mağduru kız çocukları oluyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu’nun (UNFPA) 1993-2018 yıllarını kapsayan araştırmasına nazaran, her yıl 12 milyon kız çocuğu çocuk yaşta evlendirilerek eğitim, sıhhat ve istihdam başta olmak üzere pek çok temel haktan yararlanamıyor.
Türkiye’de de 18-45 yaş ortasındaki her 5 bayandan 1’i çocuk yaşta evlendi.
‘ÇOCUK HAKLARI GEREĞİNCE KONUŞULMUYOR’
Önce Çocuklar ve Bayanlar Derneği’nden Avukat Nilda Baltalı, Türkiye’de çocuk haklarının gereğince gündemde tutulmadığını söyledi. Baltalı, çocuk haklarını garanti altına alan kontratların tıpkı İstanbul Mukavelesi üzere amaç haline getirildiğini de ekledi.
Baltalı, “Adalet Bakanlığı’nın yayımladığı 2019 yılına ilişkin isimli istatistiklere nazaran Türkiye’de ‘cinsel dokunulmazlığa karşı suç’ kapsamında 49 bin 57 dava açıldı. Bunların 22 bin 689’u, yani yarıya yakını çocuklara yönelik cinsel istismar suçlarıydı” dedi.
‘YARGI SEFERBER OLMALI’
Baltalı, çocuk haklarını korumak için yargının tüm ögeleriyle çalışması gerektiğini söyledi. Baltalı şöyle konuştu:
“Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde umut edildiği üzere çocukları edilgen varlıklar olarak değil, hukuk özneleri olarak kabul etmeliyiz. Maalesef istediğiniz kadar mukavele hazırlayın, çocuk istismarı, çocuk personelliği, korunmaya muhtaçlığı olan çocuklar, suça sürüklenmiş, özgürlükten mahrum bırakılmış çocuklar üzere alanlarda yaşanılan hak ihlalleri tam olarak ortadan kaldırılamaz. Sistemi baştan aşağı değiştirmeliyiz. Beyza Doğan ve Sıla Şentürk cinayetlerini de dernek olarak üstlendiğimizde 15-16 yaşlarındaki kız çocuklarının evlendirilme tehlikesini gören devlet kurumlarının asla müdahale etmediklerini ve seyirci kaldıklarını gördük. Bu çocuklar sağlıklı bireyler olarak yetiştirilebilirdi lakin biz şu anda istismar edilmelerine ve öldürülmelerine seyirci kalan tüm devlet yetkililerinin yargılanmaları için çaba ediyoruz. Kız çocuklarının bu yoz ve zalim sistemde yetişmelerine, kendilerini var etmelerine müsaade verilmediğini düşünüyorum. Bu sisteme karşı savaşmak zorundayız.”