Gerçek ismi “Halit Özdemir Arun” olan usta kalem, Ankara’da Mehmet Asaf Bey ile Hamdiye Hanım’ın ikiz çocuğundan biri olarak 11 Haziran 1923’te dünyaya geldi.
EĞİTİMİNE GALATASARAY LİSESİ’NDE BAŞLADI
Usta şair, 7 yaşındayken babasını kaybedince ailesiyle İstanbul’a taşındı ve Galatasaray Lisesi’nin ilkokulunda eğitim hayatına adım attı.
Acıbadem’deki köşkünde biçki dikiş kursu açarak, ailenin geçimini sağlayan Hamdiye Hanım, Soyadı Kanunu’n çıkmasının akabinde saf, arı, pak manasına gelen “Arun” soyadını seçti.
Usta edebiyatçı, 1941’de 11. sınıftayken ek imtihanla girdiği Kabataş Erkek Lisesi’nden 1942’de mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin akabinde 3. sınıfa kadar İktisat Fakültesi’ne, bir yıl da Gazetecilik Enstitüsü’ne devam eden usta edebiyatçı, “Zaman” ve “Tanin” gazetelerinde tercüman olarak çalıştı.
ŞİİR ÇEVİRİLERİ DE YAPTI
“Büyük Doğu”, “Varlık”, “Yenilik”, “Amaç”, “Kaynak”, “Edebiyat Dünyası”, “Şadırvan”, “Yeditepe”, “Seçilmiş Hikayeler”, “Yenilik”, “Vatan”, “Dost”, “Türkçe” ve “Türk Dili” isimli gazete ve mecmualarda de şiirleri yayımlanan Asaf, çeviri şiirlere de imza attı.
“ALDIĞIN PARAYI HAK ET” DEDİLER
Özdemir Asaf, TRT’de 1979’da yayınlanan bir programda, ne vakit bir şiir yazmak istese, “acaba daha kısası olabilir mi?” diye düşündüğünü belirterek, şu anısını paylaşmıştı:
“Bir gazeteye, edebiyat sayfasına arkadaşlarımızla bir arada yazıyorduk. 5-10 günde bir de gidip, şiirlerimizin küçük paralarını alıyorduk. Tatlı oluyordu. Bir gün muhasebeye gittiğim vakit, ‘Müdürü göreceksin’ dediler. Müdüre gittim. 3-4 tane şiirim çıkmış. Biri bir satır, biri iki satır, biri üç satır… (Müdüre) ‘Efendim beni istemişsiniz’ dedim. ‘Bak oğlum, arkadaşların koca koca şiirler yazıyor. Sen de en düzgün, en yüksek parayı alanlardan birisisin. Sen de biraz çok yaz da aldığın parayı hak et’ dedi. Gençtim, biraz alındım. ‘Öyleyse bu şiirlerin bedeli gazeteye armağan olsun’ dedim. Kapıdan çıkıyordum, ‘Evladım üzülme’ dedi. Bu sefer adam üzülmüştü. Parayı aldım, verdiler. Fakat ondan sonra o gazeteye şiir yazmadım.”
Asaf, 1942’den itibaren sigorta prodüktörlüğü yapmaya başladı, 1945 ‘te Pitigrilli’nin “Hiçbir Bayan Bana Hayır Demedi” isimli hikaye kitabını Türkçeye çevirdi.
1946’DA EVLENDİ
Okulda tanıştığı Sabahat Selma Tezakın ile 14 Eylül 1946’da evlenen Asaf’ın kızı Seda Arun 1948’de dünyaya geldi.
Usta şair, 1948’de vatani vazifesini yapmak üzere askere gitti, 1951’de Cağaloğlu Molla Fenari Sokak’ta Sanat Basımevini kurdu.
Yuvarlak Masa Yayınlarını 1955’te kuran şair, tıpkı yıl ilk şiir kitabı “Dünya Kaçtı Gözüme”yi okuyucuyla buluşturdu.
Özdemir Asaf, şiirin ve müellifin fonksiyonu konusundaki görüşlerini, 1961’de “Yuvarlağın Köşeleri” isimli kitabında okuyucunun istifadesine sundu.
Türkiye’nin birinci bayan fotoğraf sanatkarı Yıldız Moran ile 1962’de ikinci evliliğini yapan Asaf’ın Gün, Olgun ve Faal ismini verdiği çocukları dünyaya geldi.
Usta muharrir, 1962’de “Yumuşaklıklar Değil” isimli kitabını yayımladı. Moran tarafından İngilizceye çevrilen şiirleri, “To Go To” ismiyle 1963’te okurun beğenisine sunuldu.
Türk Edebiyatçılar Birliği temsilcisi olarak 1959’da Belçika Milletlerarası Şiir Bienali’ne konuk olan Asaf, Makedonya Müellifler Birliğinin davetlisi olarak da 1966’da Yugoslavya’da gerçekleşen Şiir Kongresi’ne katıldı. Özdemir Asaf, Yuvarlak Masa Yayınlarını ve matbaasını 1970’te kapattı.
Hastalığı nedeniyle 1979’da Vakıf Gureba Hastanesi’nde tedavi görmeye başlayan Asaf’a, Aralık 1980’de akciğer kanseri teşhisi konuldu.
Usta edebiyatçı, İstanbul’da 28 Ocak 1981’de 58 yaşındayken hayatını kaybetti ve Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.
HAYATA ŞİİRİN GÖZÜYLE BAKTI
Asaf, kaleme aldığı yapıtlarıyla Türk edebiyatının unutulmaz isimlerinden biri oldu. Taşlama ve ironi ögelerini da kullandığı yapıtlarını ekseriyetle dörtlük ve ikilik formunda kaleme alan başarılı şair, sonraki yıllarda dize sayılarını azaltarak söz oyunlarına yer verdiği şiirler yazmaya başladı. Yapıtlarında daha çok insan ve toplum bağlantılarına yönelik hususları işleyen Asaf, şiirlerinde ise alay ve taşlama ögelerini kullandı.
“Seni bir ömür uzunluğu bitirmek değil de/Sana daima, daima tekrar başlamak isterim”, “Sana gitme demeyeceğim/Ama gitme, Lavinia”, “Yaşamak değil/Beni bu telaş öldürecek” ve “Yalnızlık paylaşılmaz/Paylaşılsa yalnızlık olmaz” üzere unutulmaz dizeler kaleme alan ve etrafında nazik ve duygusal biri olarak tanınan usta şairin, kimi yapıtları vefatından sonra yayınlandı.
Özdemir Asaf, “Sanat sanat içindir” anlayışını tercih etti, şiirlerinde gerek içerik gerekse biçim açısından ideoloji, teoloji ve ideolojiden uzak kaldı. Şiiri hiçbir zümrenin yahut hiç kimsenin tesirinde kalamayacak kadar özgür gören Asaf, bu bağlamda hiçbir akımın tesirinde kalmayarak, kendine has bir üslup oluşturdu.
ESERLERİ
Şiirler: “Dünya Kaçtı Gözüme” (1955), “Sen Sen Sen” (1956), “Bir Kapı Önünde” (1957), “Yumuşaklıklar Değil” (1962), “Nasılsın” (1970), “Çiçekleri Yemeyin” (1975), “Ben Değildim” (1978), “Bugün ve Bugün” (1984), “Benden Sonra Mutluluk”, “Çiçek Senfonisi” (2008), “Sen Bana Bakma, Ben Senin Baktığın İstikamette Olurum” (2012), “Yalnızlığa Övgü”
Özdeyişler: “Yuvarlağın Köşeleri” (1961), “Yuvarlağın Köşeleri-2” (1988) , Hikaye: “Dün Yağmur Yağacak” (1987), Deneme: “Özdemir Asafça” (1988) (AA)