Lübnan’da Hizbullah mensuplarının davet aygıtlarını “aynı anda” patlatması sonrası çok sayıda kişinin ölmesi ve yaralandığı olay, İsrail tarafından resmi olarak şimdi üstlenilmedi. İsrail medyası saldırıyı, Netanyahu hükümetinin Hizbullah’a karşı strateji değişikliği olarak değerlendirirken daha evvel benzeri hücumların ABD ile birlikte İran’a karşı gerçekleştirildiği belirtildi.
Lübnan’da Hizbullah’ın bağlantı kurmak için kullandığı davet aygıtlarının patlaması sonucu en az 9 kişinin öldüğü, 3 bine yakın kişinin de yaralandığı bildirildi.
Hizbullah’a yönelik gerçekleştirilen hücum İsrail medyasında “Yeni ve farklı bir akın beklentisinin gerçekleşmesi” olarak yorumlandı. Arap SKY Haber’in mevzuyla ilgili haberini kaynak gösteren Haaretz gazetesi, Mossad’ın, telsizlerin pillerine patlayıcı yerleştirdiği ve bunların ısısını artırarak patlamaya neden olduğunu yazdı. Haberde, “Arap medyası, Mossad’ın Lübnan’da patlayan radyoları Hizbullah görevlilerine ulaşmadan evvel ele geçirdiğini bildiriyor. Arapça Sky News, Mossad’ın telsiz pillerinin ortasına PETN patlayıcı yerleştirdiğini, patlamanın pillerin sıcaklığının artmasından kaynaklandığını bildirdi. Lübnan’daki bir güvenlik kaynağının El Cezire’ye aktardığı bilgiye nazaran, patlayıcının yükü 20 gramı geçmedi” denildi.
“Karmaşık bir operasyonun sonucu”
Haaretz’e konuşan araştırmacı ve hususa yakın kaynaklar, yaygın hücumun, telsizlerin pillerinin çok ısıtılması, berbat hedefli yazılım kullanılması yahut aygıtlara patlayıcı yerleştirilmesi yoluyla gerçekleştirilebileceğini açıkladı. Aygıtların Hizbullah’a ulaştırılmasının karmaşık ve hassas bir istihbarat faaliyeti gerektirdiği tabir edilen haberde, patlamaları kimin gerçekleştirdiğine bakılmaksızın örgütün irtibat sistemine derinlemesine nüfuz etmeyi gerektiren karmaşık bir operasyonun sonucu olduğu aktarıldı.
FÜSUN SARP NEBİL YAZDI | Lübnan’da Hizbullah’ın davet aygıtları nasıl patlatıldı?
14 saat evvelki açıklama hareket işaretiymiş
Haaretz’de olaya ait tahlilde, patlamaların İsrail’in, Hizbullah’a karşı strateji değişikliğine işaret ettiği belirtildi. Davet aygıtlarını, Beyrut’tan Şam’a birebir anda yüzlerce Hizbullah savaşçısı ve mensubunun eline geçecek biçimde düzenlemenin, bir gecede yapılabilecek bir şey olmadığı tabir edilen tahlilde, Hizbullah’ın tehdidi nedeniyle ülkenin kuzey bölgesinden göç eden İsraillilerin meskenlerine dönmesine yönelik başbakanlık tarafından patlamadan 14 saat evvel yapılan açıklamaya dikkat çekildi. Tahlilde şu sözlere yer verildi:
“Başbakanlık Ofisi salı günü saat 02.36’da bir açıklama yaparak, güvenlik kabinesinin mevcut savaşın maksatlarını “Kuzey sakinlerinin inançlı bir formda meskenlerine dönmesini” de kapsayacak halde güncellediğini duyurdu. Kısa açıklama şu halde sonuçlandı: “İsrail bu maksadı hayata geçirmek için harekete geçmeye devam edecek.
“Tesadüf mü?”
On dört saat sonra, Lübnan’ın dört bir yanında ve hatta Şam’da Hizbullah üyelerinin ceplerinde ve çantalarında yüzlerce kablosuz davet aygıtı patladı, 2 bin 800’den fazla kişi yaralandı ve terör örgütüne kıymetli bir fizikî ve manevi darbe vuruldu. Tesadüf mü? Muhtemelen hayır. Salı akşamı itibariyle İsrail, aksiyon sinemalarına bahis olan saldırıyı üstlenmedi fakat Lübnan, Hizbullah ve öbürleri parmaklarını direkt İsrail’e doğrultuyor.
“Hizbullah içinde kaos yarattı”
Eğer sahiden de bu yenilikçi atağın ardında İsrail varsa ve bunun çok daha büyük bir İsrail askeri hareketinin habercisi olup olmadığı şimdi netleşmeden evvel – bu durum Hizbullah içinde kaos yarattı, yüzlerce savaşçısını en azından birkaç gün, hatta daha uzun müddet etkisiz hale getirdi ve örgütün irtibat kurma marifeti konusunda karmaşa yarattı – bu durum birkaç faktörü ortaya koyuyor: Birincisi, güvenlik kabinesinin savaşın gayelerini güncellemesi anlamsız değildi.
Lübnan’da Hizbullah militanlarının davet aygıtları eş vakitli olarak patlatıldı; 9 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 800 kişi yaralandı
60 bin yerinden edilmiş İsrailli!
İsrail’in, davet aygıtları aracılığıyla davet aygıtı taşıyan Hizbullah mensuplarına saldırmak için 60 bin yerinden edilmiş İsrailliyi meskenlerine geri döndürmenin bir savaş hedefi olduğunu ilan etmesine gerek yoktu, lakin bu açıklama saldırıyı muhakkak bir bağlama oturtuyor: Son 11 ayda olanlar bundan sonra olmayacak.
Hizbullah ile yaklaşık bir yıl süren karşılıklı taarruzların akabinde – bu müddet zarfında İsrail üstünlük sağlamış, daha fazla Hizbullah savaşçısını öldürmüş, stratejik ve askeri tesislerine İsrail’e verdikleri ziyandan çok daha fazla ziyan vermişti – bu hareket, İsrail’in eldivenlerini çıkarıp yeni bir operasyon düzeyine gerçek ilerlediğinin sinyalini veriyor.
Lübnan saldırısı “Savaşın güncellenmesi”
Kamuoyunun Kuzey’deki statükoya karşı sabrı tükendi ve hükümet bunu anlıyor; savaşın maksatlarını güncellemesinin nedenlerinden biri de bu. Savaş gayeleri güncellendikten çabucak sonra yapılan bu aksiyon, Hizbullah’a hükümetin vatandaşlarını konutlarına döndürmek için daha agresif adımlar atmakta önemli olduğu iletisini veriyor. Bu bildiri sadece Hizbullah’a değil, tıpkı vakitte milletlerarası topluma, en başta da ABD’ye yöneliktir: “Hizbullah’ın geri çekilmesini sağlayın, yani İsrail sonunun kuzeyine gerçek hareket etmesini ve füze ve insansız hava araçlarının ateşlenmesini durdurun, aksi takdirde İsrail aylardır tehdit ettiği adımları atacaktır.
TIKLAYIN – Patlamaları ne tetikledi: Hizbullah’ın, İsrail takibinden sıyrılmak için kullandığı davet aygıtları binlerce insanı nasıl yaraladı?
“Bir gecede yapılabilecek bir şey değil”
İkincisi, bu hareket bölge genelinde görülecek dayanılmaz, akıl almaz yeteneklerin göstergesidir. Davet aygıtlarını, Beyrut’tan Şam’a birebir anda yüzlerce Hizbullah savaşçısı ve mensubunun eline geçecek halde düzenlemek, bir gecede yapılabilecek bir şey değil. Bu, bundan sorumlu olan kişinin bunu uzun vakittir planladığını gösteriyor. Buradaki bildiri da açık: Hizbullah bir İsrail saldırısı bekliyor olsa da bunun nasıl bir biçim alacağına dair pek fikirleri yok.
Erken uyarı mı?
Savunma Bakanı Yoav Gallant, aylar evvel İsrail’in Hizbullah’ı ve İsrail’in düşmanlarını şaşırtacak yeni yeteneklere sahip olduğunu söylemişti. Bu yorum, Hizbullah’ın 8 Ekim’de İsrail’e saldırmaya başlamasından bu yana yaptığı başka sonsuz ‘Lübnan’ı taş periyoduna geri göndereceğiz’ tehditleri ortasında kaybolup gitti. Halbuki bu akının İsrail tarafından gerçekleştirilmesi, Gallant’ın sürpriz kelamlarının boş olmadığını gösteriyor.
“Bir sonraki savaş farklı, yenilikçi ve yaratıcı olacak”
İran’a emsal taarruzlar yapılmış
İsrail’in Lübnan’da Hizbullah’a karşı gerçekleştirdiği ileri sürülen atağın benzerlerinin daha evvel İran’a yönelik gerçekleştirildiği belirtildi. Son yıllarda, inanılmaz derecede ziyanlı olabilen cep telefonu korsanlığı yeteneklerinde muazzam ilerlemeler kaydedildiği, bu kapsamda 2009-2010 yılları ortasında ABD ve İsrail’in binden fazla İran nükleer santrifüj’ünü hackleyip yok ettiği tabir edildi. ABD’nin bu hareketlerine devam ettiği aktarılan haberde, daha sonra değerli pozisyondaki İslam İhtilal Muhafızları Kolordusu (IRGC) istihbarat toplama deniz aracının hacklendiği vurgulanarak, “9 Mayıs 2020’de İran’ın Şahid Recai limanı kapatıldı, bu durum aylarca süren büyük gecikmelere ve ekonomik ziyana yol açtı ve 30 Ekim 2021’de ülke çapında 4 bin 300 İran akaryakıt istasyonu hack’lenerek kapatıldı” denildi.
Hizbullah eski savunma şefini öldürecekti
Gazete haberinde, Lübnan’daki patlamaların Şin Bet’in (İsrail Güvenlik Ajansı) Hizbullah’ın üst seviye bir İsrail eski savunma şefini öldürmeye çalışmasının ifşa edilmesinden yalnızca birkaç saat sonra gerçekleştiğine dikkat çekilerek, Mossad Yöneticisi David Barnea ile Başbakan Binyamin Netanyahu ortasında ise birebir saatlerde özel bir toplantı yapıldığı kaydedildi.
Lübnan’daki ataktan sonra herkesin aklında birebir soru vardı: Bakan Uraloğlu’ndan “çağrı cihazı” açıklaması
|
Patlamaları ne tetikledi? Çağrı aygıtlarının nasıl patlatıldığı konusundaki belirsizlik sürüyor. Bu bahiste temel olarak iki tez öne çıkıyor. Bunlardan birincisi davet aygıtlarının içine evvelce patlayıcı yerleştirildiği savı. Evvelce gelen bir bildiriyle ya da daha evvelden aygıtların içine yerleştirilen virüsle piller çok ısınarak patladı. İkincisi argüman ise şimdi birkaç ay evvel alındığı argüman edilen davet aygıtlarına evvelden müdahale edildiği. T24 muharriri Füsun Sarp Nebil, davet aygıtlarının hacklenerek Lityum pillerinin bir yazılım ile patlatıldığı yorumlarına katılmadığını tabir ettiği yazısında şu kritik soruları sordu:
Nebil, aygıtlara üretim ya da teslimat sırasında müdahale edilmiş olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu yazdı. Lübnan: Davet aygıtlarının patlatılması İsrail’in kabahati ve ulusal egemenliğin ihlali
|